Vraag je jezelf af waarom het jou steeds overkomt dat een relatie al na enkele maanden strandt? Vind je het moeilijk om te blijven ‘plakken’ na een aantal maanden daten? En heb je de gewoonte om jezelf wat terug te trekken als het serieus wordt? Als je deze vragen met een ‘ja’ beantwoordt, ben je misschien iemand die zichzelf saboteert.
Wat is zelfsabotage?
Sommige mensen willen wel een gelukkige relatie, maar weten het altijd te verknallen. Bewust of onbewust doen ze dingen die de relatie beschadigen. Zelfsabotage wordt dat genoemd. Door hun gedachten en gedrag dwarsbomen ze hun eigen geluk en welzijn. In relaties is zelfsabotage het gedrag dat je vertoont wanneer je opzettelijk probeert je eigen relatie te verpesten of belemmeren.
Voor sommige mensen is dit gedrag zo normaal geworden dat het moeilijk te herkennen is. Ze weten misschien niet eens dat ze het doen, terwijl ze wel het gevoel hebben dat ze ‘iets’ niet goed doen. Dat is wanneer je gevoel hebt dat jijzelf het enige bent dat tussen jou en een gezonde relatie in staat.
Wat wil jij?
"Iedereen heeft het over zichzelf, maar wat wil JIJ? Stel deze 999 vragen aan jezelf: kijk vooruit, spreek wensen uit, vraag feedback, geef jezelf cijfers."
Nieuw onderzoek van de James Cook University in Australia, gepubliceerd in het tijdschrift Journal of Couple & Relationship Therapy, geeft een aantal redenen waarom mensen zelf hun relaties saboteren. In het onderzoek wordt zelfsabotage omschreven als het gebruik van zelfdestructieve acties in relaties die bedoeld zijn om ‘het succes te belemmeren of de inspanning te verminderen om de mislukking te rechtvaardigen’. In andere woorden: de dingen die mensen doen om hun relatie om zeep te helpen.
Voor het onderzoek werden 696 internationale deelnemers met relatie-ervaring gevraagd om een aantal vragen te beantwoorden. De gemiddelde leeftijd van de deelnemers was 31 jaar, 75% was vrouw, 80% heteroseksueel en 62% had een romantische relatie. Hen werd gevraagd waarom ze hun relaties saboteren en wat ze doen om te voorkomen dat ze gekwetst worden.
5 redenen voor zelfsabotage
Er zijn verschillende redenen waarom mensen aan zelfsabotage doen. Na een analyse van de antwoorden konden de onderzoekers deze redenen indelen in vijf thema’s.
- Angst: zoals angst om gekwetst te worden (gebroken hart), afgewezen of verlaten.
- Slecht of negatief zelfbeeld: zoals een minderwaardigheidsgevoel.
- Vertrouwensproblemen: zoals die veroorzaakt door verraad in het verleden.
- Hoge verwachtingen: zoals perfectionistische neigingen en voorbestemde overtuigingen (sprookjesfantasieën).
- Onvoldoende relatievaardigheden: zoals onvolwassenheid en onervarenheid.
6 technieken om niet gekwetst te worden
Om niet gekwetst te worden houden mensen zich bezig met verschillende destructieve acties. Sommigen negeren hun partner, anderen zeggen dat er niets mis is terwijl dat wel zo is. Met het doel zichzelf te beschermen doen mensen deze dingen om te voorkomen dat ze gekwetst worden.
- Terugtrekken uit relatie: zoals fysiek of emotioneel afstand nemen van de partner, emoties niet delen of emotioneel onbereikbaar worden en geen moeite meer doen voor de relatie.
- Defensief gedrag: zoals zich (terecht) verontwaardigd en het slachtoffer voelen.
- Doen alsof: zoals liegen tegen zichzelf of tegen een partner over hun gedachten, gevoelens of de staat van de relatie (bijv. “Het gaat prima.”).
- Inzetten voor de relatie: zoals sterk vasthouden aan de relatie, wanhopig op zoek naar een emotionele band en een reactie eisen, proberen de partner te pleasen en onderhandelen om de relatie te behouden.
- De partner aanvallen: zoals de partner voortdurend bekritiseren of de schuld geven – om zichzelf te beschermen of macht te behouden in de relatie.
- Aantrekken en afstoten: zoals terugtrekken wanneer de partner behoeftig is, maar vasthouden wanneer de partner vermijdend is.
Hoe je zelfsabotage in relaties kunt verminderen
Waarom mensen hun relaties om zeep helpen verschilt dus per situatie. Terwijl angst de hoofdzakelijke reden is om een relatie te saboteren, is het ook vaak een gevolg van een slecht zelfbeeld en vertrouwensproblemen. Hoe je het zelfdestructieve gedrag kunt stoppen of verminderen? Psycholoog Arash Emamzadeh zegt dat er meerdere manieren zijn om zelfsabotage te verminderen.
De eerste optie is het verbeteren van je vaardigheden in het opbouwen en onderhouden van relaties. Dat wil zeggen: leren om positieve interacties te hebben, regelmatig toewijding aan je partner uiten, open discussies voeren en de taken verdelen.
Wat ook helpt, zo legt Emamzadeh uit, is het opsporen van terugkerende patronen die zich voordoen in conflicten. Het herkennen van deze patronen is belangrijk omdat veel relatieconflicten te maken hebben met persoonlijkheidsverschillen of voorkeuren die niet zullen veranderen.
Ten slotte moeten stellen wederzijdse acceptatie leren. Een gezonde liefdesrelatie vereist kwetsbaarheid en de bereidheid om op elkaar te vertrouwen, zelfs als dit af en toe teleurstellend is. Het onderhouden van gelukkige en gezonde relaties vereist werk.
“Kleine stapjes tegelijk”, zegt Emamzadeh. “Deze kleine maar positieve stappen lijken misschien niet veel, maar toch maken ze na verloop van tijd een groot verschil in de patronen van interacties en communicatie. En ze voorkomen dat stellen onbedoeld een gewaardeerde liefdesrelatie saboteren.”
Meer mensen zoals jij...
... weten niet welke liefdestaal ze spreken. En dat is niet zo gek als je helemaal niet weet dat iedereen een eigen moedertaal der liefde heeft. In ‘De vijf talen van de liefde’ ontdek je welke taal jij spreekt en nog belangrijker: hoe je daarmee je liefdesleven verbetert. Verhelderend, een eyeopener: kom er zelf achter waarom dit boek ‘het best beoordeelde’ relatieboek is.
