Van de mensen om je heen verwacht je dat ze eerlijk tegen je zijn. Voor het grootste deel. Want een leugentje om bestwil, dat doet eigenlijk iedereen. En ook gebruiken we allemaal weleens een smoesje om onszelf uit een benarde situatie te redden.
Of het geoorloofd is om deze kleine leugentjes te verspreiden? Dat maakt iedereen voor zichzelf uit. Maar als het gaat om de échte leugens, dan kan het hartverscheurend zijn als de waarheid aan het licht komt. Op je partner moet je kunnen bouwen en vertrouwen. En als deze persoon vervolgens langere tijd glashard tegen je liegt, dan betekent dat een breuk in je vertrouwen.
Als je denkt dat je partner opzettelijk dingen voor je verzwijgt of de waarheid op een voordelige manier verdraait, dan kun je gaan twijfelen: “liegt hij/zij tegen mij?” Een polygraaf zou handig zijn, maar zo’n leugendetector koop je niet zomaar bij de Praxis. In plaats daarvan geven we je de tekenen en signalen van een leugenaar. Maar eerst het volgende:
Wat wil jij?
"Iedereen heeft het over zichzelf, maar wat wil JIJ? Stel deze 999 vragen aan jezelf: kijk vooruit, spreek wensen uit, vraag feedback, geef jezelf cijfers."
Waarom liegen ze?
Het feit is dat niemand altijd de waarheid spreekt. Als er iets is wat de geschiedenis ons heeft geleerd, dan is het wel dat sommige mensen sluwe en doorgewinterde leugenaars zijn.
Denk aan witteboordencrimineel Bernie Madoff, die voor eigen gewin jarenlang investeerders misleidde om miljarden dollars te pompen in zijn Ponzisysteem. Of aan politici zoals Bill Clinton, die het Amerikaanse publiek op nationale televisie voorloog over zijn affaire met stagiaire Monica Lewinsky.
“I did not have sexual relations with that woman, Miss Lewinsky.” – Bill Clinton
Denk je dat je partner zelden tot nooit tegen je liegt? Think again. Zowel je partner als de sluwe leugenaars van hierboven liegen de hele dag door. En eerlijk gezegd, dat doe je zelf ook. Dat doen we namelijk allemaal.1 Het zou zelfs een sociaal probleem zijn als niemand ooit zou liegen. Maar er zit wel een verschil tussen de leugens die we vertellen.2
Verhalen die in het geheel zijn verzonnen? Dat noemen we fabrication lies. Overdrijf je een gebeurtenis of situatie? Exaggeration lies. Of je liegt door niets te zeggen: concealment lies. En dan zijn er nog de white lies, de vrij onschuldige leugentjes om bestwil. Kortom, partners kunnen op heel wat manieren liegen en kunnen daar verschillende redenen voor hebben.
Maar leugens blijven nog steeds wat ze zijn: leugens. Dit zijn een aantal redenen waarom je partner tegen je zou kunnen liegen.
- Je partner belooft iets te doen, maar heeft de taak niet voltooid.
- Je partner wil dat je iets voor hem of haar doet.
- Je partner wil je aan zijn of haar zijde krijgen.
- Je partner wil je niet teleurstellen, als hij of zij iets verkeerd heeft gedaan.
- Je partner kan bang zijn je te verliezen of te worden afgewezen.
- Je partner wil de situatie beheersen.
- Je partner probeert ontrouw te verbergen.
- Je partner wil ten koste van jou van je profiteren.
- Je partner wil geen verantwoordelijkheid nemen.
- Je partner wil zich beter voordoen als hij/zij eigenlijk is.
5 Manieren om leugenaarsgedrag te herkennen
Zo goed als we zijn in liegen, en hoe vaak we het ook doen, zo slecht zijn we in het herkennen van leugens. Dat komt omdat het helemaal niet zo makkelijk is om het veranderde gedrag te ontcijferen. It’s complicated, zo wordt ook bevestigd door onderzoek. Wetenschappers hebben zelfs ontdekt dat je instincten vrij sterk zijn in het herkennen van leugens, maar dat je bewuste geest je in de steek laat.3
Dat gezegd hebbende, hoewel er misschien geen eenvoudig teken is dat iemand liegt (zoals Pinokkio’s groeiende neus), hebben wetenschappers wel een aantal manieren gevonden om leugens te herkennen. Als je wilt achterhalen of je partner tegen je liegt, dan zijn er vijf manieren om het gewijzigde gedrag te signaleren.
- Non-verbaal gedrag
- Verbaal gedrag
- Vocaal gedrag
- Fysiologie
- Hersenactiviteit
Ten eerste moet je aandacht besteden aan hoe iemand zich gedraagt, het non-verbale gedrag. En daarnaast ook aan wat iemand daadwerkelijk zegt, het verbale gedrag. De derde manier is leugens detecteren op vocaal niveau, oftewel het gebruik van de stem, zoals de toonhoogte, pauzes tussen het vertellen en hoe lang het duurt voordat een antwoord volgt op een vraag.
Tot zover kun je alles zelf af, zonder hulpmiddelen. Maar dat geldt niet voor de vierde en vijfde manieren. De vierde manier om liegen te ontdekken is met behulp van fysiologie, de zweet, bloeddruk en hartritme. Dit zijn de kenmerken die gespot worden door een leugendetector. Als vijfde manier zou je de hersenactiviteit kunnen monitoren, maar omdat dit alleen kan met een hersenscan, is dit geen huis-tuin-en-keukenmethode om zelf te proberen.
10 tekenen dat er tegen je gelogen wordt
Nu je weet dat iedereen liegt, wat de redenen kunnen zijn en hoe je leugenaarsgedrag zou kunnen herkennen, is het tijd voor een aantal voorbeelden. Want als je niet weet waarop je moet letten, dan weet je nooit of er daadwerkelijk tegen je gelogen wordt. Dit zijn een aantal universele tekenen die erop duiden dat je partner tegen je liegt.
1. Je partner spreekt op een rare manier
Is het je opgevallen dat je partner wel heel veel tijd neemt om te antwoorden? Of begint je geliefde te stotteren, terwijl dat normaal gesproken nooit gebeurd? Als je opmerkt dat je partner op een andere, wat vreemde manier met je praat, dan kan dit een teken zijn dat er tegen je gelogen wordt.4
Waarom? Zoals eerder al gezegd, veranderen mensen die liegen hun stem en het spreekgedrag. Ze veranderen niet alleen de toon van hun stem, maar ook de snelheid van hun spraak en de lengte van de pauzes tussen de zinnen.
2. Oogcontact wordt vermeden
Probeer het maar eens: iemand recht in het gezicht een leugen vertellen. Dat is niet makkelijk. Sterker nog: het is heel moeilijk. Merk je op dat je partner oogcontact vermijdt, terwijl je een aantal ogenschijnlijk normale vragen stelt? En is er geen reden om geen oogcontact te hebben? Dan mag je je afvragen waarom je partner dat doet, omdat het een teken is dat je partner iets voor je verbergt. Nog een aantal signalen die duiden op liegen:
- Je partner knippert veel met de ogen.
- De pupillen zijn verwijd.
- Ogen die heen en weer gaan.
- Lang de ogen sluiten na een antwoord.
3. Blozen wanneer het niet hoort
Als iemand iets ‘zonder te blikken of blozen’ zegt, dan gaan we ervan uit dat de waarheid gesproken wordt. Maar wat als er wel een rode blos op de wangen verschijnt? Dan zou het mogelijk kunnen zijn dat er tegen je gelogen wordt.
Blozen is een natuurlijk reflex van het lichaam, dat dankzij de vecht-of-vlucht-respons de kleuren op je wang verandert. En als je liegt, dan zou je willen vluchten. Zo is een leugen dus te herkennen als iemand begint te blozen wanneer je iets vraagt. En ook zijn dit signalen:
- Je partner begint opeens te zweten.
- Een droge mond kan het gevolg zijn van liegen.
4. Er klopt iets niet
Als degene die je partner het beste kent, weet je als geen ander hoe je partner zich normaal gesproken gedraagt. Je bent dus de eerste die het opmerkt als er iets aan je partner anders is. Er is een mismatch tussen lichaamstaal, humeur, gezichtsuitdrukking en woorden. Iets vertelt je dat er iets niet klopt: je intuïtie is een belangrijke raadgever als je leugens wilt herkennen.
5. Je gaat aan jezelf twijfelen
Gaslighting: heb je er ooit van gehoord? Dat is de situatie waarin je partner op een manipulatieve manier tegen je liegt, door je te laten geloven dat je verkeerd zit. Als je het idee hebt dat de waarheid wordt verdraaid, terwijl er tegen je gezegd wordt dat je het verkeerd hebt, dan is het hoog tijd om wakker te worden.
6. Je partner probeert je af te leiden
Je vraagt waar je partner is geweest, maar je krijgt een halfbakken antwoord dat eigenlijk geen antwoord is op je vraag. Je partner probeert je af te leiden door snel een ander onderwerp aan te snijden. Dat heeft meestal een duidelijke reden: ze willen niet tegen je liegen. Door eroverheen te praten, wordt dat vermeden. Maar ook dat is een vorm van liegen.
- Je partner is er vaag over.
- Herhalen van vragen voor ze beantwoord worden.
7. Een teveel is te veel
Lange antwoorden, te veel details: het is allemaal too much. Leugenaars zijn kunstenaars in het verzinnen van “betrouwbare” verhalen. En dat kun je merken aan hoe ze het tegen je vertellen. Allerlei nietszeggende details worden toegevoegd, om het verhaal sterker en geloofwaardiger te maken.
Als je partner zoveel vertelt dat het lijkt alsof hij of zij zichzelf aan het verdedigen is, dan is het een teken dat er gelogen wordt. Het is niets meer of minder dan een onderbouwing van een gefabriceerde onschuld.
8. Geen gebrek aan foutjes
Er is een reden waarom rechercheurs tijdens ondervragingen de verdachten op verschillende manieren hetzelfde verhaal laten vertellen. Ze willen erachter komen of er gelogen wordt en willen, als het kan, de verdachte klemzetten in de eigen leugens.
Als je iets verzonnen hebt, dan is het moeilijk om steeds hetzelfde verhaal te vertellen. Kleine details verschillen, verhalen komen niet overeen met eerdere versies. Dus als je plotseling veranderingen in het verhaal van je partner opmerkt, dan is het zaak om alert te zijn.
9. Je partner krabt en friemelt continu
Sommige mensen zijn slechte leugenaars. Zij hebben hun lichaam niet helemaal onder controle als ze liegen, voornamelijk omdat ze er zenuwachtig door worden. En dit zie je terug in het gedrag, specifiek in het friemelen en krabben.
Zoals sommige singles ononderbroken met hun handen friemelen tijdens een eerste date, wat vaak een spannende situatie is, zo friemelen leugenaars als ze tegen iemand liegen. Mensen friemelen bijvoorbeeld ook vaker aan hun gezicht als ze liegen.5
10. Moeilijke vragen leiden tot agressie
Je stelt een normale vraag, krijgt een portie agressie terug als antwoord. What the f*ck? Wordt je partner onredelijk boos op je, zonder een echte reden? Dan is het mogelijk een poging om je af te leiden. Het uiten van woede is een manier om te ontsnappen aan je lastige vragen. En dat heeft vaak maar een reden: hij of zij liegt tegen je.
Meer mensen zoals jij...
... weten niet welke liefdestaal ze spreken. En dat is niet zo gek als je helemaal niet weet dat iedereen een eigen moedertaal der liefde heeft. In ‘De vijf talen van de liefde’ ontdek je welke taal jij spreekt en nog belangrijker: hoe je daarmee je liefdesleven verbetert. Verhelderend, een eyeopener: kom er zelf achter waarom dit boek ‘het best beoordeelde’ relatieboek is.
