Slut-shaming: wat is het en waarom is het zo’n probleem?

Heb je de term ‘slut-shaming’ voorbij zien komen in een nieuwsbericht, of gehoord in een gesprek met anderen? Dan vraag je je waarschijnlijk af wat het betekent. Of je weet wat het betekent, maar vraagt je af waarom dit zo’n trendy probleem is geworden.

Het ‘slut-shaming’-fenomeen is bekend geworden in de Verenigde Staten, maar de term wordt steeds vaker in Nederland en België ingezet om de vreselijke situatie te omschrijven. Dat is wanneer mensen het label ‘slet’ krijgen en er niet meer vanaf komen: het is een bezoedelde reputatie die ze niet kunnen afschudden.

Wat is slut-shaming?

Slut-shaming is een Engelstalige term die over de oceaan is gewaaid. Het gedrag dat door sommige mensen wordt vertoond bestond al langer, maar dankzij de internationale media en hulpkreten van slachtoffers wordt de term nu ook in de Benelux gebruikt.

Slut-shaming verwijst naar het bestempelen van een vrouw of meisjes als een ‘hoer’ of ‘slet’. En dat is het gevolg van hun acties, een reputatie als ‘makkelijk’, provocerende kleding of ander gedrag dat volgens anderen niet door de beugel kan. Enerzijds is dit het resultaat van de dubbele standaard, anderzijds is het de verwarring waar vrouwen mee te maken hebben.

De dubbele standaard

Terwijl je als man vaak worden geprezen en gerespecteerd als je er ‘weer eentje gescoord’ hebt, krijg je als vrouw precies de tegenovergestelde behandeling; voor exact dezelfde daad.

• Mannen krijgen het felbegeerde ‘player’-label, vrouwen de ‘slet’-stempel.
• Seksueel actieve mannen worden bewonderd, vrouwen verafschuwd.

Met andere woorden, slut-shaming is het resultaat van een oneerlijke behandeling. Want volgens de samenleving als geheel mogen mannen seks hebben wanneer ze willen, hoe vaak, en met wie ze maar willen. Maar als een vrouw dit doet, dan wordt ze belachelijk gemaakt.

De keerzijde van de medaille

Dankzij het internet en vooral sociale media worden vrouwen en meisjes aangemoedigd om zichzelf uit te drukken. Het gaat dan vooral om de vrouwelijke seksualiteit en laten zien wie je bent, oftewel ‘sexy zijn’. Want dat is tegenwoordig heel normaal en elke vrouw doet het.

Maar als je jezelf in bikini op Instagram zet, provocerende kleding draagt of iets te ‘geil’ in de camera kijkt, dan kun je reacties krijgen als gevolg van dit “opgepaste gedrag”. En zo is heel makkelijk om de onzichtbare en altijd veranderende grens tussen ‘sexy’ en ‘sletterig’ te overschrijden, zonder dat je het doorhebt.

Waarom slut-shamen gebeurt

Slut-shaming is niet nieuw. Het is zelfs een fenomeen dat minimaal al enkele eeuwen bestaat, hoewel het toen nog niet zo werd genoemd. Maar door de hulp van sociale media is het alleen maar erger geworden, vooral op platforms zoals YouTube, Facebook, Instagram en Twitter. Bovendien is het nu mogelijk om anoniem opmerkingen te plaatsen, wat het makkelijker maakt om iemand te beledigen en te slut-shamen.

Aan de basis van dit wereldwijde probleem ligt de dubbele standaard, waardoor je als vrouw of meisje op een andere manier wordt beoordeeld door de samenleving. Het is een ongelijk speelveld. Dit zijn een aantal voorbeelden waarom slut-shaming gedaan wordt:

Jongens slut-shamen meisjes als ze hun zin niet krijgen, als ze door haar afgewezen worden. Het is dan een vorm van jaloezie, als ze denken dat de vrouw of het meisje interesse heeft in iemand anders. Of als ze haar niet kunnen krijgen, om welke reden dan ook. Maar ze doen het ook om hun mannelijkheid te bevestigen aan andere jongens; om stoer te doen en bij de groep te horen.

Slut-shaming wordt echter ook door andere vrouwen en meisjes gedaan. Dit wordt gedaan om zichzelf beter te voelen, door de ander neer te halen. Ze verhogen als het ware hun eigen zelfwaarde, door zich te onderscheiden van de foute vrouwen en meisjes. En als het meisje of de vrouw erg aantrekkelijk is, dan wordt het ook gedaan uit jaloezie.

Waarom is dit zo’n probleem?

Bij ‘slut-shaming’ worden vrouwen gestigmatiseerd, bekritiseerd en zelfs verbannen uit hun eigen omgeving, op basis van make-up, kleding of seksueel gedrag. Slut-shaming gaat verder dan alleen iemand uitschelden. Als slachtoffer word je aan de schandpaal genageld; op school, werk maar vooral online. Het is een fenomeen dat niet het ene oor in, het andere oor uitgaat: de gevolgen van slut-shaming kunnen desastreus zijn als je het slachtoffer bent.

Daarmee is slut-shaming veel schadelijker dan een eenvoudige scheldpartij, hoewel dit op zich al traumatisch kan zijn, zoals de zelfmoorden van een aantal ‘slut-shaming’-meisjes laten zien.
¹ Maar het is niet alleen vervelend op het moment zelf; er spelen veel meer factoren mee, die het dragen van de titel uiterst gevaarlijk kunnen maken.

Bijvoorbeeld, als een meisje of vrouw als een “slet” of “hoer” wordt beschouwd, dan wordt ze eigenlijk meteen een doelwit voor aanranding. En als ze dan seksueel wordt misbruikt, dan wordt de dader beschermd, omdat ze op dat moment al het imago van een “slet” of “hoer” heeft.² Dit is slechts een van de voorbeelden waarom slut-shaming zo’n groot probleem is.

Vrouwen zijn er klaar mee

Steeds vaker gaan anti-slutshaming video’s en berichten viral, zoals de onderstaande video van Milou. Ze werd lid van het Corps, en daar is ze vaak uitgemaakt voor ‘hoer’, ‘slet’ of ‘laag wijf’. Ze was het lijdend voorwerp van een lied dat jaarlijks door tientallen jongens wordt gezongen over “het laagste meisje van het jaar”. Ze schaamde zich diep en voelde zich vernederd. Toen ze de anderen hierop aansprak, kreeg ze te horen dat het maar een grap was. Maar ze heeft geen één keer gelachen. Daarom maakte ze deze video, om duidelijk te maken dat slut-shaming echt niet oké is.

Als het gaat om slut-shaming dan is het belangrijk dat je begrijpt waarom je iemand niet zomaar dit label kunt geven. Het is een denigrerend, vernederend en schadelijk label dat voor het slachtoffer langdurige gevolgen kan hebben. Vooral als het online gebeurt, dan is het een label die je als slachtoffer moeilijk kunt kwijtraken. Want als je iets op internet zet, dan staat het er ‘voor altijd’.