Je liefde voor elkaar uitdrukken is niets om je voor te schamen. Zelfs niet als je dat dagelijks doet. En een overschot aan alle andere vormen van affectie is ook helemaal geen probleem. Als je eens rondvraagt tussen je kennissen, dan zijn velen het er zelfs over eens dat er wel wat meer affectie en liefde getoond mag worden. Het probleem ontstaat wanneer een van de partners in een relatie het tonen van liefde en affectie gebruikt als een tactiek om de ander te manipuleren.
Je kent deze persoon nog maar net, maar wordt overladen met complimenten. De toekomst ziet er rooskleurig uit voor jullie en als je het de ander vraagt, dan zijn jullie soulmates. Je bent meer dan een vriend of een date: je bent de ware. En daarom krijg je cadeau na cadeau, waardoor je je steeds meer bijzonder voelt. Aan aandacht geen tekort: al na enkele weken in de relatie begin je te denken dat dit echte liefde is. Want iemand die zo gek op je is, zorgzaam en liefhebbend, die kun je niet zomaar laten lopen.
Als je in de val trapt kun je sneller een serieuze relatie hebben dan je had verwacht, zonder een makkelijke uitweg. Dit is love bombing, een manipulatieve tactiek om controle over je te krijgen.
Wat wil jij?
"Iedereen heeft het over zichzelf, maar wat wil JIJ? Stel deze 999 vragen aan jezelf: kijk vooruit, spreek wensen uit, vraag feedback, geef jezelf cijfers."
Wat is love bombing?
Love bombing is een vorm van conditionering: een manier waarop gedrag wordt aangeleerd. In relaties is het een manipulatief hulpmiddel om controle over iemand te krijgen en te houden. Het is een misleidende tactiek waarbij iemand affectie toont en liefde uit, alleen met het doel om je voor zich te “winnen”. De acties doen je denken aan iemand die echt om je geeft, maar in werkelijkheid is het een façade.
Wat dat betreft is het net als het trainen van een hond. Als de hond doet wat je zegt, wordt het beloond met koekjes, blijheid en liefde. Dit leert de hond dat z’n gedrag van invloed is op hoe het wordt behandeld. Als het gevolg aangenaam is, zoals bij een beloning, dan is de kans groot dat de hond hetzelfde gedrag in de toekomst vertoont. Andersom, als het gevolg niet prettig is, dan zal de hond dit gedrag minder snel vertonen. En deze wetenschappelijke theorie speelt ook op de achtergrond van love bombing.
Je wordt overspoeld met liefde als je handelt zoals de love bomber dat wil. Als dat niet het geval is, dan vindt de correctie plaats. De aardigheid verdwijnt als sneeuw voor de zon en in plaats van de liefdesgebaren wordt er tegen je geschreeuwd. Of je wordt genegeerd met behulp van de stiltebehandeling, net zoals baasjes hun honden negeren als reactie op het gedrag dat ze niet willen zien.
Deze overweldigende tactiek is populair onder loverboys en sektes om hun slachtoffers te manipuleren. Ook gebeurt het in bendes, om loyaliteit te ontwikkelen en gehoorzaamheid te stimuleren. En natuurlijk in relaties, om op slinkse wijze controle te krijgen over de partner. Het doel van de tactiek is dat je gelooft dat de love bomber een onmisbare rol speelt in je geluk. En als je eenmaal verslaafd bent aan de liefdesbom komt de ware aard naar boven.
Het slachtoffer of doelwit van love bombing is zich meestal niet bewust van het manipulatieve effect. Wat slachtoffers vaak ervaren is dat ze geen tijd hebben om te registreren wat er allemaal gebeurt. Het gaat te snel om het te bevatten.
De drie fases van love bombing
Volgens Dale Archer, een psychiater en schrijver, verloopt love bombing in drie fases.1 “De rode draad is een cyclus die begint met intense affectie en idealisering gedurende een zeer korte periode – dagen of weken, geen maanden. Idealisering is wanneer partners elkaar zien als ‘perfect’, ‘voor elkaar bestemd’ of ‘soulmates’.” Wat daarna gebeurt, bepaalt of er sprake is van love bombing. Dit zijn de drie fases volgens Archer:
- Idealisering: in deze eerste fase bombardeert de love bomber je met complimenten en affectie, zodat je het gevoel hebt dat je de meest speciale en perfecte persoon ter wereld bent.
- Devaluatie: in deze fase wil de manipulator je gedrag wijzigen als je niet doet wat er van je gevraagd wordt. Je wordt bekritiseerd en krijgt te maken met emotioneel misbruik. Door devaluatie word je afhankelijk gemaakt van de love bomber.
- Afwijzen: de love bomber trekt zich terug en verliest de interesse in je. Of er wordt gedreigd met een relatiebreuk, om zo nog meer controle te krijgen.
Als het nu alleen bij de eerste fase zou blijven, de idealisering, dan is er waarschijnlijk niemand die klaagt. Het is misschien wat overdreven, maar niet ongezond. Maar als de idealisering opgevolgd en afgewisseld wordt door de tweede en derde fase, dan beginnen de problemen. Noem het gerust een giftige situatie vanaf het moment dat de bom barst. De acute verandering van lief en aardig naar controlerend en boos is het signaal om op te letten, vooral als dit wordt gecombineerd met onredelijke eisen.
Hoe herken je het?
Het kan moeilijk zijn om het verschil te zien tussen iemand die van nature lief is en iemand die dit gedrag veinst om te manipuleren. Want in het begin van een relatie zijn we allemaal lief. Zelfs als je van nature niet eens zo lief bent. Hormonen, vlinders in de buik en de obsessieve gedachten aan je geliefde; iedereen herkent het gevoel en hoe het je gedrag verandert. En dat maakt het zo lastig om de love bomber te spotten. Dus hoe weet je of het jou overkomt?
1. De snelheid
Ten eerste is het belangrijk om te onthouden dat vertrouwen opbouwen in een relatie tijd kost. De band die je nu met je beste vriend(in) hebt is niet zomaar ontstaan, dat heeft jaren geduurd. Dus krijg je na twee weken al te horen dat jullie soulmates zijn? Dan mag je daar gerust vraagtekens bij zetten. Want het is een kenmerk van de love bomber.
2. Van warm naar koud en terug
Het ene moment ben je precies waar diegene al jaren naar op zoek is, het andere moment doe je alles fout. Dit gedrag van warm naar koud en terug is een power play. Het wordt niet zonder reden gedaan, maar om de macht in de relatie te krijgen. Of je het warm/koud noemt, push/pull of aan/uit, het eindresultaat is hetzelfde.
3. Het strelen van je ego
Ben je aangekomen in gewicht? Dan zal de love bomber je vertellen dat je er gezonder uitziet. En die misselijke ex die je gedumpt heeft voor een ander? Die is rijp voor het Pieter Baan Centrum. De love bomber geeft je het zelfbeeld zoals je dat zou willen hebben, maar niet hebt. En dankzij dit strelen van je ego heb je het gevoel dat je niets minder verdient.
4. Mannen zijn vaker de love bomber
Als je het bovenstaande hebt gelezen, dan heb je waarschijnlijk al een beeld gevormd van de love bomber. En de kans is groot dat je een man voor je ziet. Dat komt omdat het vooral mannen zijn die op deze manier manipuleren, vrouwen zijn vaker het slachtoffer.
5. Anderen waarschuwen je voor deze persoon
Liefde maakt blind: niet letterlijk, maar figuurlijk. Het is alsof je oogkleppen op hebt en niet ziet wat er recht voor je gebeurt. Maar terwijl je alle signalen en waarschuwingstekenen mist, zijn er anderen die wel een realistisch beeld van de relatie hebben. Zij zien de ware aard van je partner, omdat zij niet gebombardeerd worden met liefdesgebaren. Als je naasten je dus waarschuwen voor je nieuwe partner, dan is het tijd om je relatie te evalueren.
6. Geen humeur maar uitspattingen
Als je vroeg uit bed moet voor werk, terwijl je weinig slaap hebt gehad, dan is een humeur niet zo vreemd. Het zijn de humeurige momenten die iedereen heeft, en die ook bijna niet te voorkomen zijn. Je snauwt naar je partner, zegt niets terug of raakt sneller geïrriteerd. Het is een ander verhaal als je niet te maken hebt met humeurige momenten, maar regelmatige uitbarstingen in woede, driftbuien en stemmingswisselingen. Dit zijn veelvoorkomende hulpmiddelen die worden gebruikt tijdens love bombing.
7. Het voelt overweldigend
Na de eerste date volgt een tweede date, een derde en opeens krijg je een sleutel van het huis, worden plannen gemaakt over samenwonen en bespreek je leuke kindernamen. Hoe is dat zo snel gegaan? Je hebt niet eens de tijd gehad om over de relatie na te denken, omdat het al je aandacht vraagt. Love bombers zorgen ervoor dat je de situatie niet onder controle krijgt, zodat je steeds verder verstrikt raakt in het web van manipulatie.
8. De liefdesgebaren zijn over-the-top
Je voelt je aardig gelukkig met een partner die je bombardeert met allerlei liefdesgebaren. Het is romantisch om op de derde date een handgeschreven liefdesbrief te ontvangen, maar het probleem is dat het daar niet stopt. Hoewel er een kans is dat de love bomber een hopeloze romanticus is, is het een waarschuwingssignaal als je heel snel dure cadeaus krijgt en de gebaren van liefde overdreven zijn. Door je te verwennen met al deze gebaren maken ze je afhankelijk van hen.
“Als iets te mooi is om waar te zijn, dan is dat meestal ook zo.”
In het begin is love bombing interessant. Je voelt je geliefd en je vraagt je af waar je al die liefde aan hebt verdiend. Jammer genoeg is het maar van korte duur. Wat begint als een pure vorm van romantiek, verandert snel in ongemak, spanning en een dreigende situatie. Je diepte en donkerste geheimen die je uit liefde hebt gedeeld zijn nu het wapen van de love bomber. En voor je het weet ben je verwikkeld in een helse en stressvolle situatie, tenzij je de signalen van love bombing herkent en afstand neemt wanneer het nog kan.
Meer mensen zoals jij...
... weten niet welke liefdestaal ze spreken. En dat is niet zo gek als je helemaal niet weet dat iedereen een eigen moedertaal der liefde heeft. In ‘De vijf talen van de liefde’ ontdek je welke taal jij spreekt en nog belangrijker: hoe je daarmee je liefdesleven verbetert. Verhelderend, een eyeopener: kom er zelf achter waarom dit boek ‘het best beoordeelde’ relatieboek is.
