Kibbelen in een relatie: 2 technieken om er geen conflict van te maken

Iedereen ligt wel eens in de clinch met een partner. In het ergste geval leidt dat tot een knallende ruzie, in het meest milde geval zorgt het alleen voor een lichte irritatie tussen de betrokkenen. Het opmerkelijke van langdurige relaties is dat dezelfde situatie voor een kleine irritatie kan zorgen of juist een ruzie die volledig escaleert. Wat daarbij de exacte uitkomst is, hangt af van kleine details die binnen een mum van tijd voor een wereld van verschil kunnen zorgen.

Meningsverschillen komen in alle relaties voor, maar het gaat er voornamelijk om hoe ermee wordt omgegaan. Ben je een heethoofd die meteen met verwijten komt en op een opgefokte manier de discussie aangaat? Of ben je de kalmte zelf die ervoor zorgt dat er altijd een oplossing wordt gevonden waar elk van jullie je in kunnen vinden?

De manier waarop je omgaat met een relatieprobleem – in welke grootte dan ook – kan uiteindelijk bepalen of je relatie gezond of ongezond is. Dus dat is voor ons weer reden om met een paar tips te komen die je kunnen helpen om de volgende ruzie op een gezonde manier aan te pakken. Of zoals we dat in goed Nederlands ook wel zeggen: die ervoor zorgen dat kibbelen geen knallende ruzie wordt.

Wat is kibbelen?

Kibbelen is een typisch Nederlands woord dat kleine ruzietjes uitbeeldt zonder dat het daarbij escaleert en zich uitmondt tot een hevige ruzie of slepend conflict. Denk aan een meningsverschil waar iedereen zijn of haar zegje wel over wil doen en waar jullie even snel in botsen. Kibbelen staat daarmee voor onenigheden, kleinigheden, en er wordt vaak naar verwezen als een ruzietje die daarna al snel kalmeert.

Kibbelen kan langdurig aanhouden maar in veel gevallen zal het bij irritatiemomenten blijven, zonder dat er blijvende schade wordt aangericht aan de relatie. Of er inderdaad geen sprake is van escalatie hangt echter af van piepkleine details, waarbij zowel verbale als non-verbale communicatie het verschil kan maken. Het doel? Om te voorkomen dat een paar woorden de boel verpesten en wat begon als het kibbelen en iets nietszeggend zich ontwikkelt tot een ruzie.

2 technieken om er geen conflict van te maken

Meningsverschillen in relaties gebeuren om vele redenen, van kleine alledaagse conflicten zoals wie de afwas doet tot ernstige problemen zoals ontrouw. Stress op andere gebieden van ons leven heeft ook invloed op onze relaties en juist dat kan ervoor zorgen dat een ogenschijnlijk nietszeggende situatie kan exploderen.

We weten namelijk allemaal dat als je gefrustreerd en uitgeput thuiskomt van je werk of conflicten hebt met andere vrienden of familieleden, dat de stress dan besmettelijk kan zijn voor de relatie. Je moet daarom leren hoe je kleine momenten van kibbelen kunt controleren om er geen conflict van te maken. Daarvoor bestaan een aantal technieken waarvan we er twee met je gaan bespreken:

1. Werk met time-outs

Hoe vaak hebben we allemaal wel niet eens gehad dat er dingen uit onze mond zijn gefloept die je nooit had gezegd als je even vijf minuten had gewacht en tot bedaren was gekomen? Vaak is de emotionele reactie op een onbeduidend iets de reden tot escalatie en niet het oorspronkelijke punt van discussie. Herkenbaar?

Juist daarom is het belangrijk om te werken met time-outs. Een van de meest effectieve technieken is om te voorkomen dat je tot dit punt komt is door een time-out in te stellen. Door even de mond weer te sluiten, te zuchten, of de kamer uit te lopen, voorkom je een hoop gezeik dat zich nooit had voorgedaan. Kari Rusnak, een gediplomeerde relatietherapeut, zegt in PsychologyToday dat je deze stappen kunt volgen:

• Stel een tijdslimiet in: 20 tot 30 minuten is meestal een goed begin voor een time-out.
• Ga iets ontspannends en afleidends doen (diep ademhalen, mediteren, wandelen, naar muziek luisteren of een spelletje spelen bijvoorbeeld).
• Denk niet na over het argument dat jij wilt inbrengen tegen je partner en wat je vervolgens wilt zeggen als je hem of haar weer ziet. Neemt een complete pauze van het conflict en laat het even volledig rusten.
• Kom bij elkaar terug op de afgesproken tijd, al is het maar om je partner te vertellen dat je meer tijd nodig hebt.
• Als je kalm bent en klaar om te praten, ga dan op een rustige manier verder waar je gebleven was voordat jullie de time-out instelden.
• Begin elkaar te vertellen hoe je je voelt en wat je nodig hebt van je partner: een zachte start.

2. Herformuleer

In een gezonde relatie kunnen jij en je partner openlijk communiceren over wat je dwars zit, maar ook over wat er goed gaat in de relatie. Het is belangrijk om niet alleen over de problemen in de relatie te praten, maar ook over de positieve kanten, zodat niemand het gevoel heeft dat ze alles verkeerd doen.

Een andere techniek die je daarom kan helpen om conflicten in je relatie drastisch te verminderen komt van John Gottman, een Amerikaans psychologisch onderzoeker. Gottman deed gedurende vier decennia onderzoek naar huwelijken en scheidingen en kwam daarbij onder meer met het belang van herformulering. Dat deed hij via de ‘Ik-verklaring’, waarbij je jouw eigen reactie moet inbeelden als iemand anders jou zou benaderen op de manier waarop jij dat van plan bent.

Zorg voor een alternatief

Volgens Gottman zit de kracht in de manier van communiceren, waarbij een boodschap op dusdanige wijze moet worden overgebracht zodat de ander zich niet bekritiseerd voelt of in de verdediging moeten schieten. Om dat te voorkomen, betekent dat ook dat de ander op een aangename manier moet worden benaderd.

Een kritisch voorbeeld zou zijn: “Serieus? Je doet nooit de afwas als ik je dat vraag”, terwijl een voorzichtig alternatief juist zou zijn: “Ik voel me overweldigd door de stapel afwas, omdat ik hier zo druk ben. Zou je me kunnen helpen zodat alles gereed is als het eten klaar is?”

De formule volgens Gottman

Zie je het verschil? Zeg je oorspronkelijke woorden hardop tegen jezelf en stel dan je eigen reactie voor. Bij de alternatieve woorden is er geen sprake van schuld, kritiek, minachting of een oordeel. Volgens Gottman ziet de formule voor een perfecte ‘Ik-verklaring’ er als volgt uit:

• Begin met “Ik voel me…” Daardoor neem je verantwoordelijkheid voor je eigen gevoelens.
• Beschrijf deze gevoelens zonder het woord ‘jij’ te gebruiken – en zo de ander de schuld in de schoenen te schuiven.
• Vraag naar een positieve behoefte: ‘Kun jij’ of ‘Wil je?’ in plaats van de gebiedende wijs te gebruiken, zoals bijvoorbeeld “Doe dat niet meer.”