Wat is een interraciale relatie? 5 obstakels van een gemengde relatie

De laatste jaren is de hele discussie omtrent raciale verschillen, verschillen in kleur, en religieuze verschillen weer helemaal opgerakeld. Het is een onderwerp dat ook nooit helemaal zal verdwijnen uit de maatschappij. Dat neemt niet weg dat het steeds gebruikelijker is om interraciale relaties te zien in het straatbeeld; twee personen die een ander ras hebben en een relatie met elkaar hebben. In sommige gevallen zorgt dat voor kinderen die kenmerken hebben van beide rassen en tussen twee culturen in groeien.

Terwijl de één dat een verrijking vindt, ziet een ander het juist als een probleem. Of in ieder geval als een uitdaging. In dit artikel vertellen we je daarom alles over de kenmerken van interraciale relaties, de bevindingen daarvan in Nederland, en wat de obstakels zijn. Want dat het niet altijd even eenvoudig is om een interraciale relatie te onderhouden? Dat is een understatement. Al zal echte liefde natuurlijk veel van die obstakels weten te overwinnen.

Wat is een interraciale relatie?

Een interraciale relatie is een relatie tussen twee partners met een verschillende raciale achtergrond. Het is vooral een term die in het raciaal verdeelde Verenigde Staten wordt gebruikt. In Nederland spreekt men ook vaak van een ‘gemengde relatie’ of een gemengd huwelijk.

Behalve verschil in kleur kan er sprake zijn van verschil in religie, etniciteit of nationaliteit, of een verschillend economisch of cultureel milieu. Deze verschillen worden bij een interraciale relatie vaak veroorzaakt door het feit dat de raciale verschillen ook meteen andere sociale verschillen met zich meebrengen.

Als de twee mensen besluiten te trouwen wordt er vaker gesproken over een gemengd huwelijk, terwijl eventuele kinderen die daaruit voortvloeien in de volksmond ook wel ‘halfbloedjes’ worden genoemd.

Interraciale huwelijken waren verboden

Interraciale huwelijken waren namelijk langere tijd verboden, ook in Nederland. Bij interraciale huwelijksverboden denken we vaak al snel aan de Verenigde Staten en de periode van de slavernij of aan Zuid-Afrika waar apartheid mensen van een verschillende kleur uit elkaar dreef.

Maar ook Nederland heeft zijn periodes van interraciale huwelijksverboden gekend, in de koloniën Suriname en Nederlands-Indië bijvoorbeeld — het voormalig Indonesië. Gemengde huwelijken tussen joden met niet-joden waren tevens verboden tijdens Tweede Wereldoorlog, maar ook ten tijde van de Nederlandse Republiek, de periode tussen 1588 en 1795; allemaal vanuit heel verschillende motieven.

In huidige tijden is het ondenkbaar dat interraciale huwelijken in de wet verboden zijn, maar toch zijn er nog wel tegenstanders van interraciale relaties. Vooral in culturen waarin de ouders zeggenschap hebben bij de partnerkeuze van hun kinderen kan dat gebeuren.

Kans van slagen

Toch zijn interraciale relaties ook een manier om voor toenadering te zorgen tussen verschillende culturen. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) verwijst zelfs naar het feit dat interraciale huwelijken in onderzoeken worden gezien als een manier om naar ‘succesvolle integratie’ te streven.

In Nederland zijn steeds meer huwelijken tussen mensen uit verschillende culturen, maar de meeste jonge Turkse en Marokkaanse Nederlanders trouwen met een partner met dezelfde achtergrond. Dat was in 2018 voor 85% van de Marokkaanse Nederlanders die in Nederland is geboren het geval. Voor Turkse Nederlanders is dit zelfs 89%. Het CBS heeft bijna geen data over Antilliaanse en Surinaamse Nederlanders – deze groep trouwt nauwelijks en woont vooral samen.

Wel heeft het CBS gekeken naar de partners met wie zij samenwonen en daaruit blijkt dat Antillianen en Surinamers vaker dan Turken of Marokkanen een relatie hebben met autochtone Nederlanders. Hoewel het percentage interraciale relaties nog relatief laag ligt onder de Turkse en Marokkaanse groep, neemt het aantal gemengde relaties wel toe. Er wordt later getrouwd, de groepen krijgen later kinderen, en het opleidingsniveau stijgt.

Hoewel er steeds vaker relaties zijn tussen verschillende groeperingen blijken gemengde relaties nog steeds bovengemiddeld kwetsbaar. De meest kwetsbare relaties zijn die tussen een autochtone vrouw en een mannelijke partner met dan wel een Turkse of Marokkaanse achtergrond. Van deze stellen is na 12 jaar nog zo’n 40% samen, wat ook betekent dat meer dan de helft van de relaties strandt. Vier op de 10 langdurige relaties eindigt in een echtscheiding, dat ligt in lijn met het landelijk gemiddelde in Nederland.

Wordt er gekeken naar samenwonen dan wonen na 12 jaar nog 70% van de mensen samen. Dat percentage ligt lager bij Surinamers en Antillianen; van die groeperingen is iets meer helft (Surinamers) en iets minder dan de helft (Antillianen) na 12 jaar nog samen.

5 obstakels en uitdagingen

Interraciale relaties zijn spannend, want door de verschillende achtergrond van de partners zijn er flink wat uitdagingen die beide partners moeten doorstaan. Zo kunnen cultuurverschillen tussen partners onderling tot misverstanden leiden, vooral als de culturen onderling sterk verschillen en er één cultuur heel erg dominant is. Koppels kunnen moeite hebben met de gebruiken van de ander wat tot irritaties kan leiden. De vijf meest voorkomende obstakels en uitdagingen hebben we hieronder voor je opgesomd.

1. Acceptatie door omgeving

Een van de voornaamste struikelblokken bij interraciale relaties is de acceptatie door de omgeving – vaak van familie en vrienden. Mensen die elk een ander uiterlijk hebben worden vaker nagekeken en in het buitenland is de acceptatie vaak nog een stuk minder dan in Nederland. Terwijl in Nederland het al erg gebruikelijk is om een donkere en een lichte partner te zien, is dat in andere werelddelen een stuk minder het geval.

2. Religieuze verschillen

Bij religieus gemengde huwelijken is het mogelijk dat niet in de kerk getrouwd kan worden of dat het huwelijk niet erkend wordt. Dat is ook bij andere geloven het geval. In sommige gevallen kan er geëist worden dat iemand zich converteert tot de religie van de ander voordat er sprake is van acceptatie.

Verschillen in religie kunnen tot serieuze relatieproblemen leiden, tussen de partners zelf, maar ook als één of beide families belang hechten aan de religie. Dat religieus gemengde huwelijken vooral vroeger, niet gewenst zijn, blijkt wel uit het spreekwoord: “Twee geloven op één kussen, daar slaapt de duivel tussen”. Als moderne variant hierop wordt soms ook wel gebruikt ‘Twee culturen op één kussen’.

3. Taalproblemen

Ook taalproblemen kunnen tot misverstanden leiden. Dit is met name het geval als de twee partners elk in andere landen zijn geboren en niet of nauwelijks bekend zijn met elkaars moedertaal. Dit kan tot misverstanden leiden, maar ook tot aanpassingsproblemen in het nieuwe land van vestiging of zelfs tot discriminatie.

4. Opvoeding van kinderen

Vroeg of laat zal de vraag zich kunnen voordoen volgens welke culturele gebruiken eventuele kinderen worden opgevoed. Taal en religie zijn daar belangrijk onderdeel van, maar ook andere normen, waarden, en gebruiken spelen daar een rol bij.

5. Omgang met (schoon)familie

Bij culturen uit minder ontwikkelde landen is vaak ook de familie dominant. In sommige culturen is het bijvoorbeeld nog gebruikelijk dat schoonfamilie bij het stel inwoont of dat er vaak familie komt, terwijl in andere culturen juist meer waarde wordt gehecht aan persoonlijke vrijheid. Dit kan zorgen voor ernstige wrijving tussen beide partners.

Interraciale relaties moeten vaak verschillende struikelblokken doorstaan. Als je met iemand trouwt, trouw je immers met alles wat hem heeft gemaakt tot wie hij of zij is, inclusief de cultuur en het ras dat bij die persoon hoort. Hoewel interraciale relaties extra uitdagingen met zich kan meebrengen, kun je die uitdagingen samen aangaan en er als stel juist sterker uitkomen.