Je hebt al een aantal maanden een fijne relatie. Althans, het was een fijne relatie. Hoewel alles in het begin nog koek en ei was, begon dat al snel te veranderen. Je merkte op dat jij je gedrag ging aanpassen aan de wensen van je partner. Daarom probeerde je emotioneel gezien wat afstand te nemen. Maar toen je dat deed, dreigde je geliefde met een relatiebreuk. En dat alles is allesbehalve fijn.
Nu je een aantal maanden verder bent in de relatie, doe je je best om je partner gelukkig te houden. Dat is moeilijk, omdat het nooit genoeg lijkt te zijn. Heel subtiel ben je gewend geraakt aan de constante ultimatums en dreigementen. Want je weet: als je niet doet wat je partner wil, breekt de hel los. Uit angst voor de woede-uitbarstingen ben je deze vorm van chantage inmiddels gaan accepteren. Je beseft het misschien nog niet, maar hier is sprake van emotionele chantage.
Wat is emotionele chantage?
Emotionele chantage is een psychologisch trucje waarbij iemand gebruikmaakt van emoties om jouw gedrag te sturen. Om dat voor elkaar te krijgen worden angst, schuldgevoelens en liefde misbruikt om jou te beïnvloeden. Emotionele chantage is daarmee een vorm van manipulatie waarbij druk op je wordt uitgeoefend. Het komt veel en in verschillende vormen voor in relaties.
Wat wil jij?
"Iedereen heeft het over zichzelf, maar wat wil JIJ? Stel deze 999 vragen aan jezelf: kijk vooruit, spreek wensen uit, vraag feedback, geef jezelf cijfers."
In een relatie is er sprake van emotionele chantage als je een doel wilt bereiken en daar dreigementen voor gebruikt. Dit kan bijvoorbeeld met dreigementen om de relatie te verbreken, jezelf of iemand anders iets aan te doen of je partner een schuldgevoel aan te praten. In feite komt het erop neer dat je eisen stelt en dreigementen uit om te krijgen wat je wilt.
Waarom dreigementen? Omdat je met dreigen gevoelens kunt oproepen die ervoor zorgen dat je sneller krijgt wat je wilt. Een dreigement kan bijvoorbeeld angstgevoelens creëren, schuldgevoelens of woede. Daarmee worden de schuld en verantwoordelijkheid voor de hele situatie bij het slachtoffer gelegd. Dit zijn een aantal voorbeeldzinnen waarin sprake is van emotionele chantage:
- “Als je niet doet wat ik zeg, zal ik mezelf pijn doen.”
- “Als je mij verlaat, wil ik niet verder met mijn leven.”
- “Als je nu niet naar huis komt, is het uit.”
- “Als je niet doet wat ik zeg, hou je ook niet echt van mij.”
13 tekenen van emotionele chantage
Het is moeilijk om emotionele chantage te herkennen als je onder invloed bent van de verwarrende emoties. Maar er zijn wel enkele dingen waar je op kunt letten om emotionele chantage te herkennen. Als je een van deze tekenen opmerkt in je relatie, dan weet je nu dat het om een vorm van manipulatie gaat.
1. Verwijten maken
Neemt je partner jou iets kwalijk? Houd er dan rekening mee dat het tegen je gebruikt kan worden als een vorm van emotionele chantage.
“Ik sta altijd voor jou klaar. Maar nu ik jou nodig heb…”
2. Druk op je uitoefenen
Als een partner druk op je uitoefent, kan er sprake zijn van emotionele chantage. Dat is het geval wanneer je partner jou aan banden legt met dreigementen of ultimatums als je niet luistert naar wat je partner wil.
“Als je vanavond niet komt, dan…”
3. Je schuldig laten voelen
Zegt je partner dat jij verantwoordelijk bent voor het feit dat je partner zich zo verdrietig voelt? Iemand die emotionele chantage gebruikt, kan proberen je schuldig te laten voelen door hun negatieve gevoelens op jou af te wentelen. Je krijgt de schuld in de schoenen geschoven voor hun pijn of verdriet.
“Ik voel mij verdrietig. En dat alleen maar omdat jij…”
4. Je krijgt de schuld
Wordt alle schuld bij jou neergelegd als er iets misgaat? Of krijg je de schuld als je partners behoeften niet worden bevredigd, ongeacht of je er iets mee te maken hebt? Houd er dan rekening mee dat deze schuld gebruikt kan worden als chantagemiddel.
“Waarom zorg je er dan ook niet voor? Nu moet ik weer…”
5. Dreigen met relatiebreuk
In plaats van op zoek te gaan naar echte oplossingen voor de problemen in de relatie, wordt er gedreigd met uitmaken.
“Als je het niet met mij eens bent, moeten we er maar een eind aan maken.”
6. Je dwingen om te kiezen tussen twee opties
Word je voor een onmogelijke keuze gezet door je partner? Dan zal het in de meeste gevallen te maken hebben met een vorm van emotionele chantage.
“Kies maar: je familie uit ons leven of ik uit jouw leven.”
7. Dwingende taal
Je partner kan op je gevoel inspelen door dwingende taal te gebruiken. Het doel is dat je doet wat je partner zegt.
“Je bent het mij verplicht dat je…”
8. Je perspectief ongeldig verklaren
In een relatie zijn er twee perspectieven. Maar alleen die van je partner is goed. Er is sprake van emotionele chantage als je perspectief ongeldig wordt verklaard en jij daardoor geen inbreng hebt.
“Als we zouden doen wat jij wil, dan zou ik enorm teleurgesteld zijn in jou.”
9. Contact met anderen inperken
Er is vaak sprake van emotionele chantage als de ene partner de ander probeert te isoleren van vrienden en familie.
“Ik weet niet of ik verder met jou wil als jij hen wilt blijven zien.”
10. Je verbieden om dingen te doen
Probeert je partner jouw vrijheid in te perken door je te verbieden om bepaalde activiteiten te doen die niet worden goedgekeurd. Om je zover te krijgen, wordt meestal emotionele chantage ingezet.
“Ik heb liever dat je het annuleert. Je wilt toch niet dat ik hier alleen zit?!”
11. Manipulatieve smeekbedes
Met een smeekbede word je gevraagd om iets te doen wat jij misschien helemaal niet wilt. Je wordt onder druk gezet met de smeekbede.
“Alsjeblieft, je bent de enige die mij kan helpen.”
12. Vergelijking maken
Jij hebt het goed, je partner niet. Door deze vergelijking te maken tussen jouw situatie en die van hen wordt je schuldgevoel misbruikt.
“Moet je kijken hoe goed jij het hebt. Dan kun je wel voor mij…”
13. Uitbuiten van je sympathie
Degene die emotionele chantage gebruikt, kan proberen om eerst jouw sympathie te winnen om je later te manipuleren. Dat is bijvoorbeeld het geval als je medelijden met iemand hebt en diegene daar misbruik van maakt.
“Kun je dat nog voor mij kopen? Ik heb het echt nodig en kan het niet betalen.”
Emotionele chantage is een uitdagend probleem waar veel mensen mee worstelen. Het kan veel schade aanrichten als het niet goed wordt begrepen of als je er niet goed mee omgaat. Wees daarom bewust van de verschillende tekenen waaraan je emotionele chantage kunt herkennen. Als je ze herkent in je relatie, kun je jezelf beschermen tegen verdere schade en lijden in de toekomst mogelijk zelfs voorkomen.
Meer mensen zoals jij...
... weten niet welke liefdestaal ze spreken. En dat is niet zo gek als je helemaal niet weet dat iedereen een eigen moedertaal der liefde heeft. In ‘De vijf talen van de liefde’ ontdek je welke taal jij spreekt en nog belangrijker: hoe je daarmee je liefdesleven verbetert. Verhelderend, een eyeopener: kom er zelf achter waarom dit boek ‘het best beoordeelde’ relatieboek is.
