Dunbar’s number: de grens van het aantal relaties dat je kunt onderhouden

Relaties hebben met andere mensen is leuk maar er zit wel een limiet aan het aantal relaties dat je als mens kunt hebben en je ook nog eens kunt onderhouden op een zeker niveau. In de jaren 90 van de vorige eeuw heeft Robert Dunbar hier onderzoek naar gedaan en bepaalde conclusies gevonden die gelden als het om relaties tussen mensen gaat.

Wat is Dunbar’s number?

Bij mensen met een gemiddelde intelligentie en gemiddeld brein ligt het aantal relaties dat iemand kan hebben op 148, dat afgerond wordt op 150. Dit aantal staat bekend als Dunbar’s number: het aantal relaties met andere mensen die je sociaal gezien kunt onderhouden op een stabiele manier. Daarbij weet de persoon ook goed wie iedereen is en wat de relatie is tussen de diverse personen.

Als de groep groter wordt, dien je daar als persoon speciale middelen voor in te zetten om de contacten te kunnen onderhouden. Dat de groep niet groter is bij een gemiddeld brein heeft simpelweg te maken met het feit dat het deel van de hersenen dat hierover gaat fysiek gezien niet groot genoeg is. En dit heeft het gevolg dat de hersenen het niet kunnen behappen.¹

Het hersendeel waar het om gaat, staat bekend onder de naam neocortex. De neocortex is een deel van de hersenen dat bij zoogdieren wordt aangetroffen. De neocortex is de bovenste laag die je aantreft bij de twee hersenhelften.

Wordt de groep wel een stukje groter? Dan zijn er speciale regels en richtlijnen nodig om de samenhang tussen iedereen te kunnen behouden en nog steeds te weten om welke personen het gaat. Tenminste, dat is de theorie van Dunbar.

Onderzoek van Dunbar

Als je uitgaat van een bepaald aantal mensen waarmee je op een goede manier relaties kunt onderhouden, dan kan dit wel per persoon variëren. Wat voor de een geldt, is niet altijd precies hetzelfde voor een ander. En zelfs voor één persoon varieert het aantal vrienden.

Er zijn relaties met mensen die je op dit moment kent, maar ook zijn er relaties met mensen die je in het verleden hebt leren kennen. Zij kunnen op een zeker moment weer deel uitmaken van de groep mensen waar je relaties mee hebt. Bij minder contact zijn ze even uit de picture, maar als de relatie weer wordt hernieuwd komt hij of zij ook weer binnen deze groep met contacten te zitten.

Voorwaarde om aan Dunbar’s aantal te komen is wel dat de leden van de groep er moeite voor doen om bij de groep te (blijven) horen en de contacten te onderhouden.

Casual chat tip: Novamora

• Chatten en flirten bij Novamora (18+)
• Discreet en anoniem chatten

Bekijken op Novamora

Hoe pakte Dunbar het onderzoek aan?

Het onderzoek van Dunbar voerde hij eerst uit met een niet-menselijke soort. In de praktijk blijkt namelijk dat andere primaten ook relaties met elkaar onderhouden en in groepen met elkaar leven. Rekening houdend met de grootte van de neocortex van de mens projecteerde hij de resultaten op mensen om tot de genoemde conclusie en het aantal van circa 150 relaties te komen die een mens gemiddeld kan onderhouden.

Andere meningen en onderzoeksresultaten op dit gebied

Het aantal van 150 wordt door Dunbar als een goed gemiddelde beschouwd (hij kwam op 148, maar gemakshalve wordt 150 gebruikt), maar niet iedereen deelt zijn mening. Er zijn meer onderzoeken gedaan naar het aantal relaties dat een mens kan onderhouden en andere onderzoekers kwamen tot andere resultaten. Zo leidden diverse andere onderzoeken tot resultaten die bijna op dubbel zoveel uitkwamen als dat van Dunbar, bijvoorbeeld op 291.² Het onderzoeksresultaat van Dunbar wordt echter wel het meest gehanteerd in de wetenschap.

Relatie tussen groepsgrootte en voedsel

Onderzoek naar groepsgrootte en relaties is niet nieuw. Er is reeds eerder bestudeerd hoe groepen in bepaalde groottes in vroegere tijden met elkaar functioneerden en uit hoeveel mensen die groepen bestonden.

Een belangrijk gegeven hierbij is te kijken naar het beschikbare voedsel binnen een groep. De groepsgrootte hangt namelijk samen met de grootte van de neocortex van de soort, waarbij ervan uitgegaan wordt (zoals Dunbar deed) dat een grotere cortex betekent dat je meer relaties kunt hebben en onderhouden, maar ook lijkt voedsel een belangrijke rol te spelen.

Als je in een grotere groep leeft waarin voldoende voedsel te vinden is, is overleven geen probleem en kan de groep zelfs groeien. Ben je afhankelijk van voedsel dat in mindere mate beschikbaar is? Dan zal de groep waarschijnlijker ook gewoon kleiner blijven, omdat er eenvoudigweg niet voldoende voedsel is voor iedereen en de kans op overleven daarmee kleiner wordt.

Alleen hoeven we tegenwoordig geen rekening meer te houden met voedsel. Daardoor is volgens de wetenschap de neocortex nu bepalend voor het maximale aantal relaties.