Catcalling: de redenen waarom mannen overgaan op straatintimidatie

In het perfecte straatbeeld zou geen enkele vorm van intimidatie bestaan. Maar ondanks dat we al het nodige hebben gedaan, is het straatbeeld verre van perfect. Volwassen en niet-volwassen vrouwen krijgen regelmatig te maken met seksuele opmerkingen en ongewenste aandacht.

Uit recent onderzoek blijkt dat 47% van de Rotterdamse vrouwen te maken heeft gehad met seksuele intimidatie op straat. Hoewel de handhavers intensief zijn getraind en er zelfs een pikpraat-app werd ontwikkeld, gaan veel van deze vrouwen toch liever niet over straat in de avond of kleden zich dan bewust anders.

Waarom ze dat doen? Omdat ze worden nageroepen, agressief benaderd voor seks, hinderlijk geplaagd en geconfronteerd worden met seksuele gebaren. Het zijn voorbeelden van verbale straatintimidatie, ook wel bekend als ‘catcalling’.

Wat is catcalling?

Catcalling is de verbale vorm van seksuele straatintimidatie. Seksuele opmerkingen, nafluiten, nasissen, naroepen en beledigende gebaren zijn voorbeelden van catcalling. We kennen het allemaal van het stereotiepe beeld van een jongen uit een grote groep jongens die iets roept tegen een voorbijlopend meisje. Het is een veelvoorkomende vorm van straatintimidatie, dat vaak wordt omschreven als seksuele intimidatie door een vreemde in de openbare ruimte.

• Hey, lekkere billen.
• Meisje, kom eens hier.
• Slet!
• Hoer, waarom zeg je niks terug?!

Waarom is dit zo’n big deal is

Catcalling kan vrouwen het gevoel geven dat hun waarde alleen wordt bepaald door hoe ze eruit zien – niet op basis van wie ze zijn of wat ze denken. Volgens experts veroorzaakt dit een domino-effect van vrouwen die zich bezighouden met zelfobjectivering – wanneer mensen zichzelf als een object gaan zien dat bekeken en beoordeeld wordt op basis van het uiterlijk. En als dit gebeurt, voelen vrouwen zich overdreven bezorgd over hoe ze eruit zien, vergelijken ze hun lichaam met dat van anderen en beoordelen ze anderen ook op basis van hun uiterlijk.

Aan de andere kant zijn er de mannen, die vaak geen idee hebben hoe intimiderend hun gedrag is. Ze leren elkaar dat het bij vrouwen er meer om gaat hoe ze eruit zien, dan wat er zich in hun hersenen afspeelt. En elke keer dat er aan catcalling wordt gedaan, word het idee bevestigd dat de waarde van de vrouw in het lichaam zit en niet in wie ze is als persoon.

Ten slotte draagt dit allemaal bij aan een cultuur waarin het vrouwelijk lichaam letterlijk en figuurlijk voor het grijpen ligt. Althans, zo ervaren de catcallers het zelf. En wanneer catcallen als relatief onschuldig gedrag wordt gezien, vervaagt ook de grens om over te gaan op andere vormen van straatintimidatie, zoals betasten, in het nauw drijven en erger.

Waarom mannen catcallen

Als we kijken naar het stereotiepe groepje waar we het eerder over hadden, dan lijkt het erop dat deze mannen zich in een competitie bevinden om de sterkste macho te zijn. Als je ze vraagt waarom ze het doen, dan zullen ze zeggen dat het ‘voor de lol’ is. Mannen die catcallen rechtvaardigen hun gedrag door te beweren dat het gewoon een compliment is.

Ze vinden dat de dame in kwestie mooi is, aantrekkelijk genoeg om aangesproken te worden en dat het eigenlijk heel onschuldig is. Natuurlijk wordt deze mening niet gedeeld door de vrouwen die straatintimidatie hebben meegemaakt.

Om te achterhalen wat de redenen zijn waarom mannen aan catcalling doen, hebben psychologen van de Kwantlen Polytechnic University in Canada onlangs een onderzoek uitgevoerd dat is gepubliceerd in het vakblad Psychology & Sexuality. Aan het onderzoek deden 258 heteroseksuele mannen mee in de leeftijd van 16 tot 75 jaar die vragen mochten beantwoorden over de verschillende soorten aanstootgevend gedrag waaraan ze zich schuldig hadden gemaakt in het afgelopen jaar. De mannen werd bijvoorbeeld gevraagd of ze hebben geloerd naar vrouwen of iets tegen een vrouw hebben gezegd dat verwees naar haar uiterlijk.

‘Om te laten zien dat ik de vrouw leuk vind’

Uit de bevindingen van het onderzoek blijkt dat een derde van de mannen aan catcalling deed. Maar waarom ze dat doen, is misschien niet wat je verwacht. De bevindingen tonen namelijk aan dat de meerderheid van deze mannen niet van plan was om schade toe te brengen aan de vrouw. De meestgenoemde reden voor catcalling? ‘Om te laten zien dat ik de vrouw leuk vind’, met 85% van de ondervraagden die dit als reden noemt. Nog eens 83% van de catcallers zegt dat het bedoeld was ‘om seksuele interesse in de vrouw te tonen’ en 73% die zegt dat dit ‘een normale manier van flirten is’.

Op basis van dit onderzoek lijkt dus nauwelijks sprake te zijn van vrouwenhaat. Integendeel zelfs: het is voor deze mannen meer een (bizar slechte) manier om interesse te tonen. Voor een klein deel van de ondervraagde mannen heeft het echter wel te maken met een afkeer van vrouwen. Zo’n 7% geeft namelijk als motief voor catcalling: ‘Ik hou niet van feminisme en dit gedrag is een manier om vrouwen te straffen voor het proberen de macht van mannen af ​​te nemen’.

Wat mannen willen bereiken

De reacties die mannen hopen uit te lokken met catcalling? Ja echt, een vriendelijke of flirterige reactie. Van de mannen die catcallen zegt 85% te hopen dat de vrouw zou glimlachen, 81% hoopte dat de vrouw terug zou flirten, 78% hoopte dat ze een gesprek zou aangaan en 73% hoopte dat ze zich gevleid zou voelen. Ondanks het feit dat het voor vrouwen intimiderend is, hopen de mannen blijkbaar op een positieve reactie.

Het onderzoek toont ook dat veel minder mannen op zoek naar negatieve reacties. Zo hoopt slechts 12% dat de vrouw geschokt zou zijn, 9% hoopte dat ze zou worden geïntimideerd, 5% hoopte dat ze boos zou worden en 5% hoopte dat ze angst zou voelen. Hoewel dat nog steeds veel te veel mannen zijn die hopen op een negatieve reactie, zijn het er wellicht veel minder dan gedacht.

Terwijl de meeste catcallers dus zeggen dat ze vrouwen niet willen vernederen of intimideren, bereiken ze dat wel met hun gedrag. De onderzoekers zeggen dat meer onderzoek nodig om een duidelijk onderscheid te maken tussen mannen die dit gedrag niet vertonen en de mannen die wel catcallen. Want volgens de onderzoekers is het mogelijk dat sommige ondervraagden catcalling verkeerd begrepen hebben en oprechte flirtpogingen zelf (onterecht) hebben ingeschat als catcalling.