Anuptafobie: de angst om voor altijd single en eenzaam te blijven

Elke vrijgezel — hoe happy single iemand ook mag zijn — krijgt wel eens te maken met een dipje. Want hoe heerlijk het ook mag zijn om te kunnen doen en laten wat je zelf wilt, zo nu en dan hebben we allemaal wel eens behoefte aan liefde en affectie.

Niet zo gek dus dat je van die dagen hebt dat je de toekomst net even iets somberder tegemoet ziet. De gedachte dat je misschien wel nooit je soulmate zult vinden, knaagt aan je.

Of dat gek is? Nee. Want in de meeste gevallen hebben we het hier over gezonde twijfels die bij het vrijgezellenbestaan horen. Soms kan de vrees echter zo hevig worden dat je er op dagelijks vlak onder komt te lijden. Dat wordt ook wel aangeduid met een term die, op z’n zachtst gezegd, angstaanjagend is: anuptafobie. Hoe dat zit? We leggen het je graag uit.

Anuptafobie: wat is het?

Anuptafobie kan worden omschreven als een veelvoorkomende angst om voor de rest van je leven alleenstaand te blijven. Dat kan betekenen dat je single blijft, maar ook bijvoorbeeld dat je simpelweg alleen blijft of misschien wel nooit zult trouwen. De vrees dat er geen levenspartner zal worden gevonden, gaat in het geval van anuptafobie het leven van iemand beheersen. Dan is er ook nog de vrees om de verkeerde partner te treffen en voor de rest van je leven aan diegene vast te zitten.

Opmerkelijk genoeg hebben we ook zoiets als gamofobie, wat weer een fobie voor het huwelijk of langdurige relaties. Dit wordt ook wel bindingsangst genoemd, een term die wat gangbaarder is en die je ongetwijfeld zult kennen.

Wat is de oorzaak?

Natuurlijk, heel veel mensen hebben tijdens een bepaalde levensfase wel eens de fobie om alleen te blijven. De exacte oorzaken daarvoor zijn echter heel uiteenlopend en kunnen per individu verschillen. We zien het bijvoorbeeld vooral bij vrouwen die de leeftijd van pakweg 30 jaar zijn gepasseerd en de vrees hebben om alleen te blijven. De gedachte dat daardoor de kinderwens niet in vervulling zou gaan, speelt daarbij een grote rol.

Ook andere redenen kunnen ervoor zorgen dat mensen te maken krijgen met anuptafobie. Zo kan een langdurige relatie die is stukgelopen de angstgevoelens ineens versterken, net als een traumatische ervaring uit een vorige relatie. Bovendien kun je te maken krijgen met verlatingsangst. Zorg er echter voor dat je je niet van je wijs laat brengen.

Symptomen/kenmerken

De meeste van ons zullen wel eens hebben nagedacht over ons liefdesleven. Voor de vrijgezellen onder ons hoeft dat echter niet meteen te betekenen dat de toekomst meteen uitzichtloos is. Helaas kan iedereen het vrijgezellenbestaan op een andere manier opvatten en in de meest ernstige gevallen uit anuptafobie zich op de volgende manieren:

• Paniekreacties: vooral wanneer iemand zich in een sociale situatie bevindt.
• Minderwaardigheidscomplex: de gedachte dat je niet goed genoeg bent voor een partner.
• Onrust: een voortdurend onrustig gevoel over het vrijgezellenbestaan.
• Depressies: somberheid ten gevolge van de eenzaamheid en de uitzichtloze toekomst.
• Gebrek aan energie: geen puf om activiteiten te ondernemen. Ook kan de productiviteit op werk bijvoorbeeld dalen als gevolg van anuptafobie.
• Zelfmoordneigingen: alleen in de meest extreme en zeldzame gevallen.

Gevolgen

Afgaande op het bovenstaande heb je er inmiddels wel een idee van hoe ernstig de gevolgen kunnen zijn. Een van de meest veelvoorkomende gevolgen is dat mensen zich voortdurend terugtrekken. Dit betreft met name het vermijden van sociale situaties die een gevoel van ongemak geven. Zo is er een hoge mate van onzekerheid die voor de innerlijke overtuiging zorgt dat toch niemand interesse zal tonen in hem of haar.

Mensen met anuptafobie begeven zich veel liever in veilige omgevingen waar ze niet voor verrassingen komen te staan. Vaak wordt de voorkeur gegeven om met een select gezelschap samen te komen bij iemand thuis in plaats van een openbare plek. Het sociale leven speelt zich voornamelijk af tussen de thuisomgeving en werk. Ook weten mensen met anuptafobie zich geen raad met verliefdheidsgevoelens waardoor de angstgevoelens en onzekerheid zich blijven opstapelen.

Zijn er ook oplossingen?

In de meest extreme gevallen uit de fobie zich in depressies en regelmatige paniekaanvallen. Mocht dat het geval zijn, dan zullen therapieën als hypnotherapie of NLP (Neurolinguïstisch programmeren) uitkomst kunnen bieden. Los daarvan zijn er ook een aantal tips die mensen voor zichzelf kunnen uitvoeren. Het belangrijkste streven? Om weer te leren ontspannen.

1. Sta er op een vast moment per dag bij stil

Stoppen met piekeren klinkt een stuk makkelijker dan het daadwerkelijk is. Toch zul je jezelf moeten trainen zodat het piekeren afneemt. Dat kun je doen door vaste ‘piekermomenten’ in te plannen. Het is namelijk altijd goed om ergens stil bij te staan, maar beperk wel het aantal momenten. Schrijf er bijvoorbeeld over in een dagboek, maar dan wel maximaal 5 minuutjes per dag. Daarna is het zaak om de orde van de dag weer op te pikken.

2. Weg uit die veilige omgeving

Wat je zo snel mogelijk moet zien te vermijden? Dat je je teveel vasthoudt aan die veilige omgeving. Zoek daarom een nieuwe hobby, ontmoet nieuwe mensen of sluit je aan bij een sportvereniging. Zorg ervoor dat je onder de mensen bent en probeer het gebrek aan energie weg te werken door juist energie te putten uit je nieuwe hobby. Het is belangrijk om te genieten en te leven. Misschien verdwijnt dan ook wel de fobie.

3. Date pas als je je er goed bij voelt

Het gevoel van eenzaamheid moet uiteindelijk worden opgevuld door het vinden van een levenspartner. Die doelstelling lijkt ons inmiddels wel duidelijk. Toch moeten er geen gedwongen situaties zijn waarbij mensen ‘daten om het daten’. In veel gevallen zal dit echter averechts werken. Daarom is het zaak om pas te daten als je er helemaal klaar voor bent.