Ilse heeft al enkele jaren een relatie met haar vriend James. In het begin was alles goed en leek het alsof ze de perfecte match waren. Maar na verloop van tijd begon Ilse te merken dat er iets niet helemaal klopte in hun relatie.
James was vaak jaloers en bezitterig, en hij probeerde haar te controleren en te beperken in wat ze kon doen en met wie ze omging. Hij kon ook heel boos en agressief worden als ze hem tegensprak of als hij weer eens dacht dat ze hem bedroog. Ilse was bang om hem tegen te spreken en probeerde zijn stemmingen te voorkomen door zich aan te passen aan wat hij wilde.
Ze begon zich steeds minder gelukkig te voelen in de relatie en voelde zich onzeker en onwaardig. Ze durfde haar vrienden en familie niet te vertellen wat er echt aan de hand was, uit angst dat James boos zou worden of haar zou verlaten. Ze voelde zich hopeloos en wist niet wat ze moest doen.
Wat wil jij?
"Iedereen heeft het over zichzelf, maar wat wil JIJ? Stel deze 999 vragen aan jezelf: kijk vooruit, spreek wensen uit, vraag feedback, geef jezelf cijfers."
Op een dag werd de situatie zo erg dat Ilse het ineens besefte: dit is niet gezond meer. Ze zat in een ongezonde relatie.
Wat is een ongezonde relatie?
Net als fastfood en snoep kan ook een relatie ongezond zijn. Een ongezonde relatie is een relatie waarin een van de partners (of beiden) ongelukkig is en niet in staat om de behoeften te vervullen. Dit kan leiden tot gevoelens van onzekerheid, angst en ontevredenheid. In een ongezonde relatie kan er sprake zijn van misbruik, manipulatie en een gebrek aan respect en communicatie. Op den duur kan dit schadelijk zijn voor je geestelijke en fysieke gezondheid. En daarom noemen ze dit ook wel een ongezonde relatie.
Een ongezonde relatie is niet altijd makkelijk te herkennen. Soms zijn de tekenen subtiel en hebben ze geleidelijk aan hun intrede gedaan in je leven, wat betekent dat jij jezelf misschien zelfs verantwoordelijk hebt gesteld voor iets waarvan je misschien niet eens wist dat het fout was. Daarom is het moeilijk om te herkennen of je in een ongezonde relatie zit, vooral als je verliefd bent en de positieve aspecten van de relatie benadrukt. Maar hoe weet je nu of je in een ongezonde relatie zit?
12 tekenen dat je in een ongezonde relatie zit
Er zijn een aantal tekenen waaraan je kunt merken of je in een ongezonde relatie zit. Sommige van deze tekenen kunnen de volgende zijn.
1. Je bent emotioneel afhankelijk
Een van de eerste tekenen van een ongezonde relatie is de emotionele afhankelijkheid. Als je partner controleert wat je doet, met wie je praat en wat je draagt, kan dit een vorm van emotionele afhankelijkheid zijn. Dit betekent dat je partner van mening is dat hij of zij betrokken moet zijn bij alles wat je doet en denkt – wat schadelijk kan zijn voor je eigen emotionele gezondheid, maar ook voor die van je partner.
2. Je partner heeft ups en downs
Een kenmerk van een ongezonde relatie is dat je partner de ene keer lief voor je is, maar de andere keer je voor alles en nog wat kan uitschelden. Binnen korte tijd kan je partner volledig omdraaien en je behandelen als een stuk vuil. Er hoort een balans te zijn in de gevoelens die je partner voor je heeft, zodat je niet iedere dag hoeft te gissen hoe je partner echt over je denkt. De stress die dit met zich meebrengt is niet gezond.
3. Je hebt niets in te brengen
Of het nu de keuze voor een nieuwe wasmachine is of de manier waarop iets gedaan moet worden. Als je je eigen mening altijd aan de kant zet om het eens te zijn met je partner, dan klopt er iets niet. Zit je in een situatie waarin je je gedachten niet over kunt brengen of erover kunt praten? Dan is dit een teken dat jij je niet in een gezonde relatie bevindt.
4. Je voelt je slechter in de relatie dan ervoor
Wat je bij een ongezonde relatie altijd ziet is dat de relatie je niet gelukkig maakt. Het maakt je verdrietig. Heb je het gevoel dat je vóór de relatie gelukkiger was dan in de relatie? Dan is dit het teken dat je je in een ongezonde relatie bevindt. Natuurlijk mag je een dag verdrietig zijn in een relatie. Maar als dit ongelukkige gevoel overheerst, dan doet de relatie je geen goed.
5. Je partner isoleert je van familie en vrienden
Een belangrijk teken dat je je in een ongezonde relatie bevindt, is dat je vriendschappen onder druk komen te staan en jij je familie ook steeds minder ziet. Als je merkt dat je partner een wig drijft tussen jou en anderen, dan is het tijd om wakker te worden. Dit is een ingecalculeerde manier om je afhankelijker van je partner te maken, zodat je minder keuzes hebt om op terug te vallen.
6. Je kunt niet zonder je partner (denk je)
In een ongezonde relatie wordt er met je gevoelens gespeeld. Op een gegeven moment denk je zelfs dat je niet zonder je partner zou kunnen leven. Niemand anders zou je kunnen accepteren zoals je bent en niemand anders kan zoveel van je houden als je partner. Als je dit denkt, dan is de kans groot dat je partner al goed op weg is om je onder controle te houden.
7. Je bent bang dat je partner boos wordt
In een ongezonde relatie is er vaak sprake van één partner die agressief gedrag vertoont, terwijl de ander het tegenovergestelde gedrag vertoont en er niet tegenin gaat. Dit leidt uiteindelijk tot een situatie waarin de ene partner bang wordt voor de woede van de andere partner. Deze angst kan ertoe leiden dat je angstig wordt en voortdurend bezorgd bent over je veiligheid.
8. Je voelt dat de relatie verstikkend is
Verstikkende situaties – waarin één persoon alle controle lijkt te hebben over de andere – zijn ook karakteristiek voor ongezonde relaties. Deze verstikkende relaties kunnen langzaam ontstaan in de loop der tijd. Sommige partners kunnen beginnen met simpele opdrachten, zoals hoe laat je thuis moet zijn of met wie je mag communiceren, maar op den duur wordt dit vaak intenser totdat er uiteindelijk een complete controle is over je leven.
9. Je hebt te maken met dubbele standaarden
Je partner mag natuurlijk een avondje met vrienden uit. Jij niet. De dubbele standaard komt voornamelijk voor bij een obsessieve mannelijke partner, maar andersom kan het ook. Wat de partner zelf doet is compleet normaal en geaccepteerd. Maar andersom kan het niet.
10. Je hebt te maken met seksueel misbruik
Een ander teken van een ongezonde relatie is seksueel misbruik. Dit kunnen fysieke aanrakingen zijn die je te ver vindt gaan of dingen die jouw grenzen overschrijden. Seksueel misbruik gebeurt vaak in combinatie met psychologisch misbruik, waarbij je wordt gedwongen om seks te hebben en bedreigd als je dit weigert.
Het is belangrijk op te merken dat seksueel misbruik niet alleen over de seks zelf gaat. Het gaat ook over machtsmisbruik en manipulatie. Als je partner steeds immense druk uitoefent om iets bij jou voor elkaar te krijgen, dan kan dit ook seksueel misbruik zijn.
11. Je wordt mishandeld
Alle vormen van mishandeling – of dat nu fysiek of psychologisch is – zijn een teken van een ongezonde relatie. Mishandeling is nooit gezond, voor niemand. Onder fysieke mishandeling kun je denken aan slaan, schoppen, knijpen, te hard omarmen en elke andere manier waarop iemand fysieke pijn kan toebrengen aan een partner. Psychologische mishandeling bestaat bijvoorbeeld uit intimidatie, beledigingen en schuldgevoelens creëren.
Hoewel psychologische mishandeling op het moment zelf minder pijnlijk is dan fysieke mishandeling, kan psychologische mishandeling net zo schadelijk voor je zijn. Het is daarnaast een vorm van mishandeling waaraan je moeilijker ontsnapt dan aan andere typen mishandeling.
12. Je partner is verslaafd
Ten slotte kunnen verslavingsproblemen ook een teken zijn van een ongezonde relatie. Daar kan sprake van zijn als jij degene bent die verslaafd is, maar vooral ook als jij geconfronteerd wordt met het verslavingsprobleem van je partner. In beide gevallen kun je je machteloos voelen, alsof er een derde partij aanwezig is in de relatie waar zowel jij als je partner geen controle over heeft.
Verslaafden proberen vaak hun realiteit te blokkeren via alcohol- of drugsmisbruik en dit heeft vaak een negatieve impact op de relatie. Hoewel de alcohol of drugs tijdelijk troost kan bieden, brengt dit uiteindelijk meer schade toe dan dat goed doet.
Het is belangrijk om professionele hulp te zoeken als je denkt dat je in een ongezonde relatie zit, zodat je de juiste hulp kunt krijgen om de relatie te verbeteren of om eruit te stappen als dat nodig is. Het is nooit te laat om hulp te zoeken en er is altijd hoop voor verbetering, ook in een ongezonde relatie.
Meer mensen zoals jij...
... weten niet welke liefdestaal ze spreken. En dat is niet zo gek als je helemaal niet weet dat iedereen een eigen moedertaal der liefde heeft. In ‘De vijf talen van de liefde’ ontdek je welke taal jij spreekt en nog belangrijker: hoe je daarmee je liefdesleven verbetert. Verhelderend, een eyeopener: kom er zelf achter waarom dit boek ‘het best beoordeelde’ relatieboek is.
